Ethereum Kurucusu Vitalik Buterin, Ethereum’u Bitcoin Kadar Basit Hale Getirmeyi Amaçlayan Bir Yol Haritası Sunarak Kripto Dünyasını Heyecanlandırdı.
Ethereum kurucusu Vitalik Buterin, kripto dünyasını yeni blog yazısıyla heyecanlandırdı. Buterin, Ethereum‘u önümüzdeki beş yıl içinde Bitcoin kadar basit hale getirmeyi amaçlayan kapsamlı bir yol haritası sundu. Bu radikal basitleştirme planı, ağın verimliliğini artırırken güvenliği ve erişilebilirliği de iyileştirmeyi hedefliyor.
Ethereum Bitcoin Gibi Basit Olacak
Buterin, 3 Mayıs tarihli “L1’i Basitleştirmek” başlıklı blog yazısında, Ethereum mimarisinin konsensüs, yürütme ve paylaşılan bileşenler bazında yeniden yapılandırılmasına yönelik vizyonunu detaylandırdı. Yazısında, “Bu yazı, Ethereum’un 5 yıl sonra Bitcoin kadar basit hale nasıl gelebileceğini açıklayacak.” ifadesini kullanan Buterin, basitliğin Ethereum’un dayanıklılığı ve uzun vadeli ölçeklenebilirliği için taşıdığı önemi vurguladı.
Artan Teknik Karmaşıklık ve Zorluklar
Hisse ispatı (Proof of Stake – PoS) ve Sıfır Bilgi Özlü Etkileşimsiz Bilgi Argümanı (zk-SNARK) entegrasyonu gibi güncellemelerin Ethereum‘u güçlendirdiğini kabul eden Buterin, artan teknik karmaşıklığın geliştirme süreçlerini yavaşlattığını, maliyetleri artırdığını ve hata risklerini yükselttiğini belirtti. Buterin, geçmişte Ethereum’un bu konuda yeterince adım atmadığını ve bunun “çoğu zaman hayali faydalar peşinde koşarken aşırı geliştirme harcamalarına, her türlü güvenlik riskine ve AR-GE kültürünün içe dönüklüğüne” yol açtığını ifade etti.
Basitleştirme İçin Öneriler ve Yeni Modeller
Konsensüs katmanını basitleştirmek amacıyla önerilen kilit adımlardan biri “3 Slotlu Kesinlik” (3-Slot Finality) modeli oldu. Bu modelin, dönemler, senkronizasyon komiteleri ve doğrulayıcı karıştırma gibi karmaşık unsurları ortadan kaldırması hedeflendi. Buterin, “Aynı anda daha az sayıda aktif doğrulayıcı olması, çatal seçim kuralının (fork choice rule) daha basit uygulamalarını kullanmayı daha güvenli hale getiriyor,” diye ekledi. Diğer öneriler arasında, daha basit çatal seçim kurallarına izin vermek ve ağ koordinasyonunu merkezden uzaklaştırıp basitleştirmek için Ölçeklenebilir Şeffaf Bilgi Argümanı (STARK) tabanlı toplama protokollerinin benimsenmesi yer aldı.
Yeni Yürütme Katmanı ve Performans Artışı
Yürütme katmanı için Buterin, mevcut Ethereum Sanal Makinesi’nden (EVM) RISC-V gibi daha basit ve ZK uyumlu bir sanal makineye geçiş yapılmasını önerdi. Bu değişikliğin, sıfır bilgi ispatları (zero-knowledge proofs) için 100 katlık bir performans artışı sunabileceği ve protokolü önemli ölçüde sadeleştirebileceği belirtiliyor. Açık kaynaklı bir komut seti mimarisi (ISA) olan RISC-V, verimlilik ve kolay uygulama için minimalist bir tasarım felsefesi izliyor. Geriye dönük uyumluluğun korunması adına Buterin, eski EVM sözleşmelerinin bir RISC-V yorumlayıcısı aracılığıyla zincir üzerinde çalıştırılmasını ve geçiş sürecinde her iki sanal makinenin eş zamanlı desteklenmesini teklif etti.
Standardizasyon ve Gereksiz Karmaşıklığın Azaltılması
Buterin ayrıca protokol genelinde standardizasyonun önemini vurguladı. Tek bir silme kodlama yöntemi, SSZ (Simple Serialize) formatını önceliklendiren tek bir serileştirme formatı ve tek bir ağaç yapısının benimsenmesini önererek gereksiz karmaşıklığın azaltılmasını ve Ethereum araç setinin düzenlenmesini amaçladı. Benzer minimalist yaklaşımlara atıfta bulunan Buterin, Ethereum’un konsensüs açısından kritik mantığı olabildiğince yalın tutarak bir “maksimum kod satırı” hedefi benimsemesini önerdi. Kritik olmayan eski özelliklerin korunacağı ancak temel spesifikasyonun dışında tutulacağı ifade edildi.
Ethereum’un Pazar Payı ve Geleceği
Buterin’in bu basitleştirme önerisi, Ethereum‘un rakip Katman 1 blok zincirleri karşısında pazar payı kaybetmeye devam ettiği bir dönemde geldi. Veri hizmeti Nansen’in CEO’su Alex Svanevik, yakın zamanda bir sektör etkinliğinde yaptığı konuşmada, Ethereum’un L1 blok zinciri ağları arasındaki göreceli hakimiyetinin azaldığını belirtti. Svanevik, “Bana 3-4 yıl önce Ethereum’un kripto dünyasına hakim olup olmayacağını sorsaydınız, evet derdim. Ama şimdi, bunun gerçekleşmediği açık.” ifadelerini kullandı.
