İçerik Coin’i Nedir?
İçerik coin’i, belirli bir gönderiye özgü olarak oluşturulan bir kripto para birimidir. Bu gönderi bir tweet, video, blog yazısı veya viral bir görsel olabilir. İçerik coin’leri, bir projeyi ya da markayı değil, yalnızca o spesifik içerik anını temsil eder. Yani, her bir içerik, kendine ait bir coin şeklinde ifade edilir.
Sosyal medyada, arkasında herhangi bir proje olmaksızın yalnızca bir söz veya bağlantıyla popüler hale gelen coin’lere rastladıysanız, muhtemelen bunlar içerik coin’leridir. Bu coin’ler diğer kripto paralar gibi basılır, listelenir ve alınıp satılabilir. Ancak asıl farklılık, içerik coin’lerinin değerinin, token’ın fonksiyonuna değil, içeriğin ne kadar ilgi gördüğüne dayanmasıdır.
Bu sistemin popülaritesindeki önemli bir unsur, token basımının artık oldukça kolay hale gelmesidir. Bu noktada Zora devreye giriyor.
Zora Nedir?
Zora, içerikleri blokzincire taşıyarak onları token’lara dönüştürmenizi sağlayan bir protokoldür. PomPom ve Farcaster gibi sosyal medya odaklı Web3 projeleri ile ilişkilendirilse de, Zora esasen medya içeriklerini tokenize etmeye odaklanmaktadır.
Zora, Coinbase’in Layer-2 ağı olan Base üzerinde inşa edilmiştir. Bu nedenle Zora’da üretilen içerik coin’lerinin çoğu Base ağı üzerinde bulunmaktadır. Base, hızlı işlem süreleri ve düşük ücretler sunarak, arkasında tanınmış bir isim olmasıyla da öne çıkar.
İçerik Coin’leri Nasıl Çalışır?
Bir içerik seçilerek, bu içerik token’a dönüştürülür ve içerik coin’i oluşturulur. Bu token daha sonra merkeziyetsiz borsalarda listelenir; kullanıcılar ise içeriğin performansına göre satın alır, tutar veya satarak kâr elde etmeye çalışır.
Önemli bir nokta: Bu içerikler üzerinde herhangi bir telif veya lisans hakkı bulunmamaktadır. Kullanıcılar, içeriğin ne kadar yayıldığına dair bir hisseye sahip olurlar.
Bazı içerik coin’leri, kültürel etkilerinden dolayı değer kazanıyor — bu bir espri ya da viral bir tweet olabilirken, bazıları ise hızlı bir yükselişin ardından hızla değer kaybedebiliyor.
Peki Neden Hepsi Base Üzerinde?
Base ağı, hem teknik hem stratejik nedenlerle bu trendin merkezi haline gelmiştir. Ethereum’a göre çok daha ucuz ve hızlı olması, anlık olarak üretilen içerik coin’leri için uygun bir ortam sağlamaktadır.
Ayrıca, Coinbase’te Base projesinin başındaki Jesse Pollak’ın vizyonu önemlidir. Pollak, içerik coin’lerini sadece yeni bir token türü olarak değil, aynı zamanda kültürel bir fenomen olarak nitelendirmiştir. “Base herkes içindir” ifadesi de Zora’da bir içerik coin’i olarak basılmıştır.
Bilgi notu: Base ekosistemi, içerik üreticileri için oldukça avantajlıdır. Zora, Base üzerinde sorunsuz çalışmakta ve Farcaster ile de entegre bir şekilde faaliyet göstermektedir. Böylece içerik üreticileri, farklı bir zincire geçmek zorunda kalmadan işlerini sürdürebilirler.
İçerik Coin’lerinin Riskleri ve Eleştiriler
Mevcut en büyük eleştiri, içerik coin’lerinin aslında meme coin’lerin yeniden pazarlanmış versiyonları olduğudur. Dogecoin benzeri projelere olan ilginin azalmasıyla birlikte yeni bir odak olarak içerikler seçilmiştir. Artık köpek figürü yerine bir tweet token haline getirilmektedir.
Başka bir sorun da izinsizlik meselesidir. Viral olan içerikler, içerik sahibinden izin alınmadan coin’e dönüştürülmektedir. Ne telif hakkı alınmakta ne de lisans konusunda bir düzenleme yapılmaktadır. Ancak herkes bu token’ları alıp satabilme imkanına sahiptir.
Dahası, içerik coin’lerinin çoğu, birkaç saat içinde “pump and dump” (şişir ve boşalt) döngüsüne girmektedir. Aniden işlem hacmi artar, insanlar alım yapar ve ardından hızla elden çıkarır.
Bazı içerik coin’leri, insider işlemlerle de gündeme gelmiştir. Örneğin, “Base herkes içindir” token’ı halka açıklanmadan önce bazı cüzdanlar tarafından satın alınarak, bu kullanıcılar yüksek kârlar elde etmiştir. Bu durum, geleneksel finans sistemine benzerliğinden ötürü eleştirilere yol açmıştır.
Sonuç olarak, bu token’ların işlevselliği oldukça sınırlıdır; stake edilemez, yönetime katılım imkanı sunmaz ya da herhangi bir özel özelliğin açılmasını sağlamaz. Kullanıcılar, içeriklerin viral olmasını ve coin’in değer kazanmasını umarak işlem yaparlar. Bu durum, bazı yatırımcılar için eğlenceli bir fırsat sunarken, diğerleri için önemli bir risk oluşturabilmektedir.
